Patronen in relaties en de kracht van de Imago Dialoog
In mijn eerdere blogs heb ik vaak stilgestaan bij terugkerende relatiepatronen. Zo schreef ik onder andere over patronen vanuit EFT (Emotionally Focused Therapy) en over Transactionele Analyse (TA). Wat deze methodes gemeen hebben, is het belang van bewustwording: herkennen wat jullie samen steeds herhalen, stoppen met reageren vanuit gewoonte en vervolgens kiezen voor een nieuw, verbindend gesprek.
Deze blog richt zich op zo’n gesprek. Een gesprek dat niet alleen anders is, maar ook écht dichterbij brengt. We hebben het over de Imago Dialoog.
Het doel | van de Imago Dialoog
Het centrale doel van de Imago Dialoog is het herstellen van de verbinding tussen twee mensen. Op de website van Imago Relaties Nederland vind je meer achtergrond bij deze methode, waarop ook deze blog is gebaseerd. Dankzij de vaste structuur en heldere afspraken, ontstaat er communicatie waarbij:
- echt geluisterd wordt,
- ruimte is voor wederzijds begrip,
- en empathisch wordt meegevoeld.
Gehoord en gezien worden: een diepe menselijke behoefte
Wanneer je tijdens een gesprek merkt dat iemand echt naar je luistert, je begrijpt én meevoelt, dan gebeurt er iets wezenlijks. Je voelt je erkend. En dat is waar we allemaal naar verlangen. Word je niet gehoord? Dan ga je jezelf herhalen of trek je je terug. In essentie willen we allemaal gewoon even écht gezien en gehoord worden.
Iedereen bekijkt de wereld | vanaf zijn eigen eiland
Onze kijk op het leven is uniek – gevormd door alles wat we hebben meegemaakt. Jouw wereldbeeld is een optelsom van jouw ervaringen. Niemand ziet de wereld precies zoals jij.
We denken soms dat onze partner net zo denkt als wij
Dat gevoel van veiligheid zoeken we vaak bij onze partner. We willen dat die ander ons begrijpt, zoals wij de dingen zien. Maar de realiteit is: jouw partner heeft een eigen geschiedenis en dus een eigen beleving.
De uitnodiging tot het eiland van de ander
In de Imago Dialoog zie je elkaars belevingswereld als twee afzonderlijke eilanden. Als je echt contact wil maken, is het belangrijk dat je jouw eigen eiland even verlaat en oprecht nieuwsgierig het eiland van de ander betreedt. Daar begint verbinding.
De spelregels | van de Imago Dialoog
Bij de dialoog hebben jullie om de beurt een duidelijke rol: de zender deelt, de ontvanger luistert. Door elkaar de ruimte te geven, ontstaat er rust en verdieping.
De rol van de zender
Als zender nodig je je partner uit op jouw eiland. Je stelt je open en deelt wat er in jou leeft. Daarbij zijn vier spelregels belangrijk:
1. Kies één onderwerp
Focus je op één onderwerp. Dit voorkomt verwarring en geeft ruimte om dieper te gaan.
2. Houd het beknopt
Deel in kleine stukjes, zodat de ander je goed kan volgen en spiegelen. De vraag “Is er meer?” helpt om stap voor stap tot de kern te komen.
3. Geen verwijten of beschuldigingen
Creëer veiligheid door beschuldigingen te vermijden. Wees feitelijk en geef duidelijk aan dat iets jouw beleving is, bijvoorbeeld: “het leek voor mij alsof je boos was.”
4. Gebruik de “ik”-vorm
Praat vanuit jouw ervaring: “ik voelde…”, “ik dacht…”, “ik had de neiging om…”. Hierdoor blijft het veilig en oprecht.
Een veilige zender nodigt uit tot luisteren
Door je aan deze spelregels te houden, help je de ander om met open oren en hart te luisteren. Daarmee ontstaat er echt contact.
Hoe gelukkig ben jij in je relatie?
Test jouw relatie hier
Wat maakt een relatie sterk en blijvend?
Onderzoek toont aan dat er negen belangrijke pijlers zijn die bijdragen aan een gelukkige en duurzame relatie. Benieuwd hoe jullie relatie ervoor staat? Ontdek wat al goed gaat en waar misschien nog groeimogelijkheden liggen.
De rol van de ontvanger
Ontvangen is meer dan stil zijn. Het vraagt om volledige aandacht en nieuwsgierigheid.
Het verschil tussen “luisteren om te reageren” en “luisteren om te begrijpen” is enorm.
1. Volle aandacht
Als ontvanger ben je écht beschikbaar. Zit je hoofd te vol? Geef dat aan en kies een ander moment.
2. Nieuwsgierigheid boven aannames
Laat je aannames los. Ook als je denkt te weten wat de ander gaat zeggen – blijf open en nieuwsgierig.
3. Verschillen erkennen
Op het eiland van je partner ziet alles er anders uit. Mag dat? Kun je dat laten bestaan naast jouw werkelijkheid?
4. Blijf in de beleving van de ander
Word je geraakt door iets wat je hoort? Geef dit kort aan (“geef me even tijd”), en keer terug wanneer je er weer bent.
5. Voel mee
Durf je hart open te zetten. Voel je echt wat de ander voelt? Emotioneel afstemmen is een van de krachtigste vormen van verbinding.
Het proces | van de Imago Dialoog in drie stappen
De dialoog bestaat uit drie eenvoudige maar krachtige stappen:
- Luisteren (spiegelen)
- Begrijpen (samenvatten)
- Invoelen (empathie tonen)
1. Spiegelen: laat zien dat je luistert
Na het delen door de zender, spiegelt de ontvanger wat hij of zij gehoord heeft. Vervolgens check je: “Klopt dat?”
- Is het niet compleet? Dan vult de zender aan, en spiegel je opnieuw.
- Is het compleet? Dan vraag je: “Is er meer?”
Rust en herhaling brengen diepgang
De magie zit in het herhalen. Zo ontdek je samen wat er écht speelt.
2. Samenvatten: geef betekenis
Als alles gedeeld is, vat je samen wat je begrepen hebt. Bijvoorbeeld: “Nu ik je zo hoor, snap ik waarom dit zo belangrijk is voor je.” Vraag daarna of het klopt.
3. Invoelen: toon empathie
Gebruik één gevoelswoord om te benoemen wat de ander mogelijk heeft gevoeld: “Het lijkt me dat het voor jou voelde als …”. Check opnieuw of dat klopt en spiegel zo nodig het aangepaste woord.
De rolwisseling
Sluit het gesprek af door elkaar te bedanken – de zender voor de openheid, de ontvanger voor het luisteren. Wissel vervolgens van rol en blijf bij hetzelfde onderwerp. Zo ontstaat er evenwicht en verdieping aan beide kanten.
Het geheim van geluk in de liefde
om direct toe te kunnen passen
Dit e-book biedt je:
- Het geheim van de cyclus achter elke liefdesrelatie.
- Inzicht in dé negen pijlers van een gezonde relatie.
- Zeven praktische tips om dagelijks toe te passen.
- Een heldere instructie van de Imago dialoog.
Essentiële ingrediënten | voor meer diepgang
Nu je bekend bent met het basisproces van de Imago Dialoog, gaan we een stap verder. Wat maakt een dialoog écht verdiepend? Welke elementen zorgen ervoor dat je als partners verder komt dan alleen het uitwisselen van standpunten? Hieronder vind je drie krachtige ingangen die ieder gesprek meer betekenis kunnen geven.
1. Het heden
Veel dialogen starten bij een actuele gebeurtenis – iets wat net is gebeurd of wat al vaker is voorgekomen binnen jullie relatie. Begin daarom met iets concreets, iets dat recent heeft plaatsgevonden, zoals: “gistermiddag toen jij…”. Door duidelijk te zijn en te spreken over specifieke momenten, voorkom je vage generalisaties zoals “altijd” of “nooit”. Verken jouw binnenwereld: wat voelde je precies, welke gedachten had je, en wat maakte dat zo intens voor jou?
2. Het verleden
In de Imago benadering wordt ervan uitgegaan dat onze ervaringen uit de jeugd van invloed zijn op hoe we ons als volwassene gedragen in relaties. Ook in mijn praktijk zie ik dit dagelijks terug. Daarom is het waardevol om tijdens de dialoog te onderzoeken: doet dit onderwerp uit het heden mij ergens aan denken uit mijn jeugd? Misschien herken je het gedrag van je partner van vroeger, of mis je juist iets wat je als kind ook al hebt gemist. Vaak verlangen we in het nu het meest naar dat wat we vroeger tekort zijn gekomen. Deel dit met je partner: “Waar dit mij aan doet denken in mijn jeugd is…” of “Een herinnering die direct in mij opkomt is…”. Hoe concreter, hoe beter.
3. De toekomst
Kijk tot slot samen vooruit. Wat heb je in de toekomst nodig? Welke wens of grens wil je uitspreken? En kun je dit omzetten in een concreet, realistisch en vriendelijk verzoek aan je partner? Denk hierbij aan iets wat SMART is: Specifiek, Meetbaar, Acceptabel, Realistisch en Tijdgebonden. Belangrijk is om te beseffen dat dit een verzoek is – geen eis. En hoe bijzonder is het als je partner uit vrije wil op jouw verzoek ingaat?
Ruimte voor heling én groei
In elk conflict schuilt een kans op groei
Imago ziet elk conflict als een mogelijkheid tot heling én ontwikkeling. Het bijzondere is dat wat je partner het meest van jou nodig heeft, vaak ook iets is dat jij het lastigste vindt om te geven – en andersom. Door te leren geven en ontvangen in jullie relatie, ontstaat er ruimte voor groei bij jezelf én heling bij de ander. Welke kans ligt hierin voor jullie?
Verschillende vormen | van de Imago Dialoog
Er zijn meerdere variaties op de Imago Dialoog. Een toegankelijke en krachtige variant is de waarderingsdialoog. Deze kun je dagelijks doen – en net zoals tandenpoetsen voor je gebit, zorgt het op de lange termijn voor een gezonde relatie. Het kost maar een paar minuten per dag en levert veel op.
De waarderingsdialoog
Een eenvoudig en liefdevol dagelijks ritueel
De waarderingsdialoog bestaat uit drie stappen:
- “Wat ik vandaag van jou waardeer, is…”
Je kunt dit uitbreiden met zinnen als: “Wat ik hierin speciaal waardeer, is…”, “Het effect hiervan op mij is…”, “Als jij dat doet, voel ik me…”, “Het herinnert me aan vroeger, toen…” - “Wat ik vandaag heb meegemaakt of gedacht en met je wil delen, is…”
- “Wat ik vandaag van mezelf waardeer, is…”
Luisteren en spiegelen blijft de sleutel
De rol van de ontvanger is nog steeds: spiegelen, checken of het klopt, en vragen “Is er meer?”. Aan het einde volgt een samenvatting en een moment van empathisch invoelen.
Wisselen van rol
Na de eerste ronde wisselen jullie van rol. Degene die luisterde, wordt nu de zender en andersom. Sluit af met een dankjewel: “Dankjewel voor het delen en het luisteren. Dit geeft mij…”. Vergeet niet ook dit te spiegelen.
Een knuffel van 20 seconden doet wonderen
Sluit de waarderingsdialoog af met een knuffel. Onderzoek toont aan dat een knuffel van minimaal 20 seconden het oxytocineniveau verhoogt. Dit zorgt voor:
- een lagere hartslag en bloeddruk,
- vermindering van stress,
- en een beter humeur.
Een klein gebaar met grote impact.
Stappen richting | een bewuste relatie
Hierboven heb je meer gelezen over de Imago dialoog en hoe jullie die samen thuis kunnen inzetten. Maar wat kun je nog meer doen of lezen? Hoe creëer je samen een bewuste relatie? Dat ontdek je als volgt:
- In deze blog leer je alles over de “relatiecyclus richting een bewuste relatie”. Deze relatiecyclus bevat acht fases en geeft een goed inzicht in hoe liefdesrelaties zich ontwikkelen.
- Via deze blog krijg je inzicht in de “negen pijlers van een bewuste relatie“. Wil je weten hoe jullie hierop ‘scoren’? Doe dan hier onze online relatietest.
- En tenslotte lees je in deze blog meer over “zeven praktische tips voor relatieverbetering“, waarmee jullie direct aan de slag kunnen om bewust aan jullie relatie te werken.
Met deze inzichten en praktische tools hebben jullie alles wat nodig is om samen een gelukkige en bewuste relatie op te bouwen. Ga je mee op deze mooie reis?
